علم الحدیث، دانشی است که به واسطه قوانین آن، حالات سند و متن حدیث از جهت درستی و نادرستی شناخته میشود، بدین جهت دارای سه قسم میباشد:
1- رجال الحدیث (علم رجال): دانش مربوط به شناخت راویات حدیث از نظر و ثاقت و اطمینان به راستگویی و عدم و ثاقت.
2- علم الدرایة یا مصطلح الحدیث: دانش مربوط به شناخت حالات سند و متن حدیث که از آن تعبیر به "اصول الحدیث" نیز شده است.
3- فقه الحدیث که از چگونگی معنی و مفاد متن حدیث گفتگو میکند و آن را درایة الحدیث نیز نامیدهاند، زیرا کلمه درایه به معنای فهم عمیق است که هر گاه با پسوند حدیث همراه شود، فهم دقیق متن حدیث را دلالت دارد.(1)
کتابهای الغدیر، ج 5 علامه امینی، اخبار الدخیل علامه شوشتری، الموضوعات ابن جوزی، الموضاعات فی الآثار، معروف حسنی، برای شناخت راویان جعل کننده و کذّاب و حدیثهای جعلی و دروغین بسیار مفید میباشند.
پی نوشتها:
1. سید رضا مؤدّب، علم الدرایة، ص 10.